با توجه به افزایش قیمت بنزین افراد زیادی به دنبال دوگانه سوز کردن خودرو خود هستند اما روش گازسوز کردن خودرو چیست؟
بیت ران – الهام زهره وند: با سه برابر شدن قیمت بنزین و سهمیه بندی آن، گازسوز کردن خودرو می تواند راهی مناسب برای کاهش هزینه ها باشد.
برای گازسوز کردن خودرو اما نیازمند به دانستن این هستیم که آیا این روش به خودرو – این کالای سرمایه ای – آسیب نمی زند؟
سی ان جی چیست؟
گاز طبیعی فشرده یا سی ان جی سوختی است که بیشتر به عنوان جایگزینی برای بنزین، گازوئیل و گاز مایع به کار می رود.
سی ان جی نسبت به این سه سوخت آلودگی کمتری ایجاد می کند.
همچنین ایمنی بیشتری در هنگام نشت دارد چون گاز از هوا سبکتر است و به سرعت پراکنده می شود.
سی ان جی با فشرده سازی گاز طبیعی بصورت خام ایجاد می‌شود.
به گونه ای که حجمی که اشغال می کند کمتر از یک درصد حجمی است که گاز طبیعی در شرایط عادی اشغال می‌کند.
سی‌ان‌جی هم در خودروهای بنزین‌سوز که موتور آنها برای استفاده از سی‌ان‌جی اصلاح شده و هم در خودروهایی که با موتور ویژه سی‌ان‌جی سوز ساخته شده‌اند، استفاده می‌شود.
چگالی انرژی سی‌ان‌جی ۴۲ درصد گاز طبیعی مایع‌شده و ۲۵ درصد گازوئیل است.
یعنی سی‌ان‌جی در حجم مساوی یک‌چهارم گازوییل انرژی تولید می‌کند.ال پی جی چیست؟
ال پی جی یکی از محصولات جانبی صنعت نفت است که شامل پروپان، پروپلین، بوتان و بوتیلن است.
البته قسمت عمده LPG از پروپان و بوتان با نسبتی تقریبا مساوی تشکیل شده است.
ال‌پی‌جی در پالایشگاه محصول فرعی تصفیه گاز طبیعی و پالایش نفت خام است.
اما کدام یک بهتر است LPG یا CNG؟
در مقایسه ای کوتاه بین ال پی جی و سی ان جی ، به روشنی می توان دریافت که برای مالک خودرویی که تمایل به دوگانه سوز کردن خودرو دارد، LPG بسیار جذاب تر و مفید تر از CNG است.
دلایل این نتیجه گیری چیست؟
پیمایش بیشتر با ال پی جی
۱- خودرو CNG سوز با مخزن پر، حداکثر ۱۵۰ کیلومتر را می پیماید.
که بسته به نوع خودرو و شرایط محیطی و ترافیک تا 60 کیلومتر هم کاهش پیدا می کند.
ولی خودرو LPG سوز، بیش از ۴۰۰ کیلومتر با یک مخزن پر می تواند تردد کند.
با این حساب به دلیل لزوم سوخت گیری های متعدد، تعداد جایگاه های CNG باید تا پنج برابر بیش تر از جایگاه های LPG باشند.
این موضوع بیش از هر چیز اهمیت لزوم ساخت جایگاه در کشور را نشان می دهد.
شهروندانی که به دنبال دوگانه سوز کردن خودرو خود هستند باید صرف وقت برای سوخت گیری را در نظر بگیرند.
قیمت CNG روش گازسوز کردن خودرو
شروع کار خودرو با بنزین در CNG سوزها
۲- خودرو CNG سوز باید با سوخت بنزین شروع به کار کند.
در حالیکه خودرو LPG سوز چنین الزامی ندارد. ( به ویژه در فصل های گرم و منطقه های گرمسیری )
شتاب بیشتر با سوخت LPG
۳- شتاب ایجاد شده توسط سی ان جی کمتر از نصف شتاب ایجاد شده توسط ال پی جی است.
به این ترتیب خودرو سی ان جی سوز عملا امکان حرکت در شیب ها را ندارد و باید به سوخت اولیه خود رجوع کند.
حال باید یه این فکر کرد که طی راه در جاده های کوهستانی و حتی خیابان های پر شیب شمال تهران چگونه با سی ان جی امکان پذیر خواهد بود؟
وزن مخازن CNG و LPG
۴- وزن مخزن سی ان جی بیش از ۶۰ کیلوگرم است.
در حالیکه مخزن ال پی جی جدود یک پنجم آن وزن دارد.
به این ترتیب با مخزن سی ان جی خودرو همیشه حتی در حالت توقف، حامل یک مسافر بالغ است.
به این ترتیب میزان استهلاک لاستیک های عقب، کمک فنرها و شاسی به مقدار زیادی بالا می رود.
خوردگی قطعات خودروهای گازسوز
۵- میزان خوردگی ناشی از گاز سی ان جی به مراتب نسبت به ال پی جی برای خودروهای بنزین سوزی که دوگانه سوز می شوند، بیشتر است.
هزینه دوگانه سوز کردن خودرو
۶- هزینه دوگانه سوز کردن خودرو بنزین سوز با CNG نسبت به LPG بیش از سه برابر خواهد بود.
تجهیزات ایرانی و وارداتی
۷- تمام تجهیزات مورد نیاز برای دوگانه سوز کردن خودروها با ال پی جی در داخل تولید می شود.
ولی برای سی ان جی حداقل مخزن آن وارداتی است و برای کشور ارزبری دارد.
مصرف برق برای سوخت گیری
۸- جایگاه های CNG برای مکیدن گاز از خطوط لوله و تزریق آن به مخزن خودرو به کمپرسورهایی به توانی در حدود 500 کیلو وات نیاز دارند.
لذا غیر از هزینه برق تامین این حجم توان الکتریکی خود مورد دارای اهمیتی است.
با این حساب اگر مسیر سی ان جی کردن خودروها با این شتاب ادامه یابد روزی می رسد که بیش از یک میلیون خودرو سی ان جی سوز در شهری مثل تهران وجود دارد.
با یک حساب سرانگشتی می بینیم که به حدود یک هزار جایگاه سی ان جی در سطح شهر تهران نیاز است.
که با تمام توان گاز را از لوله ها می مکند و به مخازن خودروها تزریق می کنند.
جدای از نیاز به حدود پنج مگاوات توان اضافی در شبکه برق ( که باید دید از کجا تامین خواهد شد) فشار بی امان این جایگاه ها به شبکه گاز منجر به اقت فشار می شود.
و باید دید در سرمای زمستان به چه ترتیب می توان نیاز تمام بخش ها به گاز را تامین کرد.
روش گازسوز کردن خودرو
روش گازسوز کردن خودرو
نیاز به تقویت بخش های متعددی از خودرو
همچنین هزینه احداث ایستگاه‌های سوختگیری، وجود محدودیت فضا در نصب مخازن سوختگیری روی خودرو، کاهش پیمایش خودرو و نیاز به طراحی و تقویت بخش های متعددی از خودرو نظیر شاسی، اکسل (به دلیل افزایش وزن)، سیستم خنک کاری و غیره در خوروهای تبدیلی، از معایب استفاده از سوخت CNG هستند.
آلایندگی کمتر خودروهای پایه گازسوز
از مزایای استفاده از گاز طبیعی در مقایسه با بنزین می‌توان به آلایندگی کمتر، عدد اکتان بالا (۱۳۰)، افزایش راندمان ۱۵ درصدی و در کشوری چون ایران فراوانی و قیمت مناسب آن نام برد.
خروجی اگزوز خودروهایی که با گاز طبیعی کار می کنند در حالت ایده آل تنها بخار آب و دی اکسید کربن است.
بنزین ۱۸ برابر آلایندگی بیشتری نسبت به گاز طبیعی دارد.
البته باید به این نکته توجه کرد که خودروهای پایه گازسوز آلایندگی کمتری نسبت به بنزین دارند و اصطلاحا سوخت پاک هستند.
خودروهای دوگانه دستی به علت احتراق ناقص آلایندگی بیشتری نسبت به بنزین دارندزیرا موتور بر پایه بنزین طراحی شده است؛
از سیستم خنک کننده گرفته تا قطعات موتوری باید بر پایه دوگانه طراحی شود.
پروسه گازسوز کردن خودروها در ایران با نصب کیت LPG روی برخی از خودروها از سال ها پیش آغاز شد.
سال 1363 اما در میانه راه با انواع و اقسام توجیهات سعی شد تا این گونه القا شود که CNG به عنوان گاز طبیعی به دلیل وجود منابع عظیم آن در کشور و قیمت صادرات بالاتر LPG و هزار دلیل و برهان دیگر از LPG بهتر است.
و از اواسط دولت هشتم برنامه ای برای جایگزینی جایگاه های LPG با CNG آغاز شد.
چگونه خودرو را گازسوز کنیم؟
سامانه اطلاعات جامع خودروهای گازسوز کشور به آدرس irngv.ir به متقاضیان تبدیل خودرو به گازسوز اعلام کرده است:
در مرحله اول فقط پیش ثبت نام خودرو را در سامانه انجام دهند.
در مرحله دوم، چند روز پس از بررسی درخواست، سامانه به این متقاضیان پیامک ارسال می کند.
پس از دریافت پیامک نسبت به رزرو مرکز خدمات و انجام مراحل بعدی اقدام کنند.
دوگانه سوز کردن رایگان یک میلیون و ۴۶۰ هزار خودرو
شورای اقتصاد در جلسه فوق‌العاده روز دوشنبه ١١ آذرماه ۱۳۹۸ بنا بر پیشنهاد مشترک وزارت نفت و سازمان برنامه و بودجه مصوبه را به تصویب رساند.
هدف آن حمایت و کاهش هزینه‌های حمل و نقل عمومی و بهبود هوای شهرها، به استناد ماده ١٢ قانون رفع موانع تولید، بود.
مصوبه ای با عنوان «حمایت از تولید و تبدیل کارخانه ای و کارگاهی یک میلیون و ۴۶۰ هزار دستگاه خودروی تاکسی، ون (تاکسی)، وانت و مسافربر شخصی بنزینی به CNGسوز».
طبق این مصوبه شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران برای تبدیل خودروهای عمومی و مسافربر شخصی بنزین‌سوز به دوگانه‌سوز (کارخانه‌ای و کارگاهی)، اصل و فرع تسهیلات مالی را که به مالکان خودروها یا کارخانه‌ها تا سقف ۶۵۰۰ میلیارد تومان تضمین و بازپرداخت پرداخت می‌کند.
بر اساس این مصوبه، قرار است که یک میلیون و ۴۶۴ هزار خودرو به صورت رایگان دوگانه‌سوز شوند.
از این مقدار، یک میلیون و ۱۰۰ هزار دستگاه وانت است که تا کنون دوگانه سوز نشده‌اند.
مصرف بنزین این وانت ها تا ۱۵ میلیون لیتر در روز برآورد می‌شود.
بازگشت سرمایه تبدیل تاکسی‌ها و وانت‌های تک‌سوختی، از محل اختلاف سهمیه آنها در حالت تک‌سوختی و دوگانه‌سوز تأمین خواهد شد.
پیش‌بینی می‌شود که در پایان اجرای این طرح، ۱۸ میلیون لیتر بنزین در روز صرفه جویی شود.
صرفه اقتصادی آن در صورت صادرات این مقدار به سالیانه حدود ۳ میلیارد دلار می‌رسد.
گازسوز کردن خودرو چقدر صرفه جویی برای خانواده ها دارد؟
حمید قاسمی مجری طرح سی‌ان‌جی شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران گفته است:
سود حاصل از تبدیل تاکسی‌ها و وانت‌های تک‌سوختی برای رانندگان حدود ۴۰۰ هزار تومان در ماه است که سالانه تقریبا به ۵ میلیون تومان می‌رسد.
اگر این رقم درست باشد گازسوز کردن خودروها سالانه ۵ تا ۶ میلیون تومان برای هر خانوار صرفه‌جویی خواهد داشت.
