یک کارشناس صنعت خودرو گفت: وضعیت امروز خودروسازی پیامد ۳۰ سال همکاری با فرانسوی‌ها است. همکاری مجدد با فرانسوی‌ها، به کانالیزه شدن تحرکات خودروسازان متناسب با اراده فرانسوی‌ها می‌انجامد.
مرتضی شجاعی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، درخصوص احتمال همکاری مجدد فرانسوی‌ها با خودروسازان داخلی گفت: از مهم‌ترین بهانه‌های همکاری مجدد ایران خودرو و سایپا با فرانسوی‌ها می‌توان به زیرساخت‌های تولید خودرو متناسب با محصولات فرانسوی در کشور، تعهدات روی زمین مانده خودروسازان و تأسیس شرکت‌های ایکاپ و سایپا ــ سیتروئن پس از برجام اشاره کرد که به‌دلیل سرمایه‌گذاری مشترک، قاعدتاً طرف فرانسوی به‌دنبال کسب منافع بیشتری از این سرمایه‌گذاری خواهد بود.
وی افزود: از طرفی به‌دلیل سایه سنگین تصمیمات سیاسی و دولتی بر صنعت خودرو، احتمال این‌که همکاری مجدد ایران با پژو و رنو امتیازی به طرف اروپایی برای بازگشت به برجام محسوب شود، دور از ذهن نیست، چنین رخدادی به کانالیزه شدن تحرکات خودروسازان متناسب با خواست و اراده فرانسوی‌ها و افزایش شکاف میان تکنولوژی ساخت خودرو در ایران با سایر کشورها منجر خواهد شد.
چرا حضور مجدد فرانسوی‌ها در صنعت خودروی ایران تهدید محسوب می‌شود؟!
این کارشناس صنعت خودرو درباره دلایل مخالفت با حضور مجدد فرانسوی‌ها در صنعت خودروی ایران اظهار داشت: مهم‌ترین دلیل عقب‌ماندگی و درجا زدن صنعت خودروی ایران، تجربه همکاری با فرانسوی‌ها در 30 سال گذشته است، در واقع کیفیت همکاری با فرانسوی‌ها، اصلی‌ترین عامل وضعیت فعلی خودروسازی کشور است که به‌نظر نیاز به توضیح نداشته باشد.
شجاعی با اشاره به این‌که از اواخر دهه 60 با راه‌اندازی خط تولید پژو 405 در ایران همکاری با فرانسوی‌ها آغاز شد، گفت: دست‌یابی به دانش فنی و امید به خودروساز شدن، از مسیر مونتاژکاری محصولات فرانسوی‌ها و سپس مهندسی معکوس از اواخر دهه 60 پایه‌ریزی شد و به‌دلایل متعدد از جمله مقاومت فرانسوی‌ها در انتقال دانش و غفلت از توانمندسازی صنایع پایین‌دستی برای تأمین قطعات این خودروها محقق نشد.
وی افزود: نتیجه چنین سیاست‌گذاری، استمرار تولید محصولات ازرده‌خارج فرانسوی در ایران با کیفیتی پایین‌تر از نسخه‌های اولیه و با وابستگی قابل توجه ارزی بوده که در شرایط محدودیت منابع ارزی و خروج فرانسوی‌ها از ایران، زیرساخت‌های تولید خودرو نیز در کشور دچار اختلال می‌شوند؛ این همان تجربه دردناک 2 دوره تحریم ایران در سال‌های 91 و 97 است.
وی تصریح کرد: به‌طور مثال در سال 97 وقتی مدیریت مصارف ارزی اهمیت پیدا کرد، مشخص شد حجم ارزبری خودروهای پسابرجامی نظیر پژو 2008 و سیتروئن c3 تقریباً به‌میزان واردات این خودروها به منابع ارزی فشار وارد می‌کند؛ بماند که اغلب این خودروها لوکس محسوب می‌شوند و عایدی همکاری پس از برجام فرانسه با ایران برای طبقات کم‌برخوردار به جز فشار بر منابع ارزی چیزی نبوده است.
شجاعی تأکید کرد: البته انحصار و اطمینان از فروش محصولات در بازار و ناسازگاری ماهیت خودروهای فرانسوی با شیوه استفاده از خودرو در ایران نیز در عقب‌ماندگی صنعت نقش داشته است که به‌طور مجزایی قابل بحث است.
این کارشناس صنعت خودرو اظهار داشت: فرانسوی‌ها با مونتاژ خودرو و وابسته نگه‌داشتن ایران به فناوری و قطعات منفصله، صرفاً به‌دنبال دست‌یابی به بازار بِکر خودرو در ایران با دور زدن حقوق گمرکی هستند چرا که واردات قطعات منفصله خودرو تعرفه نازل‌تری نسبت به واردات خودرو دارد و به این روش محصول نهایی رقابت‌پذیری بیشتری در بازار نسبت به مشابه وارداتی دارد.
وی تصریح کرد: در دور دوم تحریم‌ها، پس از تکرار پیامدهای ترک ایران از سوی فرانسوی‌ها، رضا رحمانی وزیر وقت صنعت، معدن و تجارت بارها وعده داد، پژو و رنو دیگر جایی در ایران نخواهند داشت. امیدوارم این نگاه ناشی از شناخت منفعت‌طلبی صرف فرانسوی‌ها در طول دهه‌ها همکاری با ایران باشد و رزم‌حسینی وزیر فعلی صمت نیز این تجربه گران‌بها را فراموش نکند.
شجاعی در پایان یادآور شد: هرچند پیشرفت صنعت خودرو در زمینه تقویت صنایع پایین‌دستی و نگاه به خودروسازی به‌عنوان یک بنگاه صنعتی و اقتصادی پس از تحریم اخیر بسیار آهسته بوده است، اما بازگشت فرانسوی‌ها با رویه سابق می‌تواند اندک تلاش اخیر را هم بر باد دهد و ایران را مجدداً در ریل مونتاژکاری صرف بیندازد. همکاری با شرکای خارجی نباید ایران را به فروشگاه محصولات آن‌ها تبدیل کند.
